1- امام باقر(ع) فرمايد: چون خدا عقل را افريد از او بازپرسى کرده باو گفت پيش اى پيش امد، گفت باز گرد، بازگشت، فرمود بعزت و جلالم سوگند مخلوقى که از تو به پيشم محبوبتر باشد نيافريدم و ترا تنها بکسانيکه دوستشان دارم بطور کامل دادم. همانا امر و نهى کيفر و پاداشم متوجه تو است.
شرح :
مراد بعقل چنانچه از جميع روايات اين باب استفاده مىشود همان قوه تشخيص و ادراک و وادار کننده انسان به نيکى و صلاح و باز دارنده او از شر و فساد مىباشد چنانچه در روايت سوم عقل وسيله پرستش خدا و بدست اوردن بهشت معرفى شده و در حديث چهارم 75 خاصيت و اثر ان بنام لشکر عقل توضيح داده شده است پس عاقل کامل کسى است که ان اثر در او باشد، و مراد به پيش امدن و بازگشتن عقل اين است که اين موجود در برابر او امر و نواهى خالقش کاملا منقاد و مطيع است و جمله اخر حديث در روايات ديگر توضيح داده مىشود که کيفر پاداش مردم در روز جزا به مقدار عقل ايشانست.
اولين حديث اصول کافي